Borsan Kablo CEO’su Arbek Akay:
“Borsan, teknolojik dönüşüme
‘geleceği yakalamak’ için değil,
‘geleceği şekillendirmek’ için
yatırım yapan bir şirket”

Kablo sektörünün lider firmalarından Borsan, istikrarlı büyemesi ve yeni yatırımları ile dikkat çekiyor. Firmanın en son yatırımı Samsun’da devam eden 150 bin metrekarelik yeni tesisi… Borsan Kablo CEO’su Arbek Akay ile firmaları ve kablo sektörü hakkında konuştuk.

Yapay zekâ, yeşil üretim, akıllı makineler… Firmanız ve kablo sektörü için bu yeni teknolojik terimler sizce ne ifade ediyor? İlgili süreçler sizin için ne kadar öncelikli veya firmanız ne kadar akıllı?
Yakın geçmişte sanayinin geleceği olarak nitelendirilen yapay zekâ, yeşil üretim ve akıllı makineler gibi kavramlar, günümüzde rekabetçi üretim anlayışının temel yapı taşları halini almış durumda. Borsan bünyesinde bize, bu dönüşümün takipçisi olmak yerine aktif yöneticisi kimliği kazandıran bir vizyonla hareket ediyoruz.
Yapay zekâyı özellikle S/op ve üretim planlama optimizasyonları, bakım tahminlemesi (önleyici bakım), enerji optimizasyonu ve kalite kontrol süreçlerinde kullanmaya başladık. Veriye dayalı karar alma kültürünü organizasyonumuzun geneline yayarken, üretim hatlarımızda gerçek zamanlı veri analitiği sayesinde hem verimliliği hem de izlenebilirliği artırıyoruz.

Akıllı makineler tarafında da MES (Manufacturing Execution System) uygulamalarını aktif biçimde devreye aldık. Üretim hatlarımızda sensör tabanlı takip sistemleri, otonom kontrol mekanizmaları ve merkezi izleme çözümleri ile hem insan hatasını azaltıyor hem de süreçleri optimize ediyoruz. Kısacası Borsan, teknolojik dönüşüme “geleceği yakalamak” için değil, “geleceği şekillendirmek” için yatırım yapan bir şirket. Akıllı üretim, çevreci yaklaşım ve yapay zekâ destekli karar sistemleri artık bizim için birer proje değil, iş yapış biçimimizin ayrılmaz parçaları.

Yeşil üretim konusu ise yalnızca çevresel bir sorumluluk değil, aynı zamanda yeni nesil müşterilerin, regülasyonların ve küresel finansman kaynaklarının ortak beklentisi. Bu doğrultuda karbon ayak izimizi azaltmaya yönelik enerji verimliliği projeleri, GES yatırımları ve sürdürülebilir hammadde kullanımı konusunda ciddi adımlar attık. Ayrıca geri dönüştürülebilir malzeme oranımızı artırarak çevre dostu ürün portföyümüzü genişletiyoruz.

Yılın ilk dönemini firmanız açısından değerlendirir misiniz? Bu dönemde iç ve dış pazarlarda büyüme oranınız nasıl gerçekleşti?
2025 yılının ilk yarısını hem iç hem dış pazarlarda dalgalı ancak yönetilebilir bir konjonktürde geçirdik. İç pazarda yüksek enflasyon, finansmana erişim zorlukları ve yatırım iştahındaki zayıflama, genel talebi baskıladı. Buna rağmen, özellikle kamu altyapı projeleri ve yenilenebilir enerji yatırımlarındaki hareketlilik sayesinde belirli segmentlerde istikrarı korumayı başardık.
İhracat tarafında ise Borsan’ın çok kanallı pazarlama stratejisi, marka algısının kuvvetli oluşu ve coğrafi çeşitlendirme politikası sayesinde güçlü bir performans sergiledik. Avrupa, Afrika, Orta Asya ve Orta Doğu pazarlarında özellikle enerji kabloları, yangına dayanıklı kablolar, zayıf akım çözümleri ve özel tasarım ürün gruplarında çift haneli büyüme oranları elde ettik.

Genel olarak yılın ilk 6 ayında; iç pazarda büyümez iken ihracatta geçen yılın ilk 6 ayına oranla yüzde 69’luk bir büyüme kaydettik. Bu büyümenin temel sürükleyicileri, beklentileri yüksek projelere sunduğumuz çözümler, zamanında teslimat performansımız, lojistik esnekliğimiz ve marka gücümüz oldu.

Bu dönemde ayrıca yüksek performanslı PVC ve HFFR bileşenleriyle geliştirilmiş ürünlerin portföydeki payı her geçen gün artarken, ihracatın toplam cirodaki oranı da yüzde 70 seviyesine ulaştı. Bu da Borsan’ın sürdürülebilir büyüme hedefiyle tam uyumlu bir tablo ortaya koyuyor.

Yılın ikinci yarısında iç pazarda toparlanma beklentimiz sınırlı olmakla birlikte, dış pazarlarda yeni müşteri kazanımları, yüksek katma değerli ürünlere odaklanma ve operasyonel verimlilik projeleriyle büyümemizi ivmelendirmeyi hedefliyoruz.

Önümüzdeki 5 yıl için iç satış ve ihracat hedefleriniz nelerdir?
Önümüzdeki 5 yılı, şirketimizde ölçek büyümesi ile yüksek katma değerli ürünlere stratejik geçişin hızlandığı ve verimliliğin sektörün en üst seviyesinde gerçekleştiği bir dönüşüm dönemi olarak görüyoruz.

Bu vizyonun en somut adımlarından biri, Samsun Yeni Organize Sanayi Bölgesi’nde hayata geçirdiğimiz 150.000 m²’lik yeni yatırımımız oldu. Bu tesis sayesinde toplam üretim kapasitemizi mevcut seviyenin 2 katından fazlasına çıkarıyor, ürün gamımızı ileri teknoloji segmentlerde ciddi şekilde genişletiyoruz. Yeni tesisimizle birlikte orta/yüksek gerilim kabloları üretimini portföyümüze dahil ediyoruz. Bu, sadece üretim kapasitemizi değil, aynı zamanda teknik yetkinliğimizi ve global pazardaki rekabet gücümüzü de üst seviyeye taşıyacak stratejik bir adım. Ayrıca otomotiv, beyaz eşya ve savunma sanayisi gibi özel mühendislik gerektiren sektörlere yönelik yüksek performanslı, katma değerli özel kablo çözümlerini de ürün portföyümüze ekliyoruz. Bu geçiş, Borsan’ı klasik bir kablo üreticisinden, teknoloji ve çözüm odaklı bir sanayi markasına dönüştürüyor.

İç pazarda ise hedefimiz, kentsel dönüşüm, altyapı ve enerji projelerinin yanı sıra endüstriyel üreticilerin teknik ihtiyaçlarına uygun çözümler sunarak marka sadakatini artırmak. Yeni ürün gruplarımız sayesinde kamu, enerji ve özel sektör projelerinde daha fazla yer almayı; bu doğrultuda önümüzdeki 5 yılda iç pazarda yıllık ortalama yüzde 8-10 arası büyüme sağlamayı öngörüyoruz.

İhracatta ise Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Orta Asya ağırlıklı bölgesel genişleme stratejimiz doğrultusunda, yüksek teknik standartlara uygun kablolar ve özel ürünlerle yüzde 20’nin üzerinde yıllık bileşik büyüme hedefliyoruz. Mevcut durumda yüzde 70 olan ihracat oranımızı, 5 yıl içinde yüzde 75 seviyesinin üzerine taşımayı planlıyoruz.

Ayrıca bu dönemde bazı hedef pazarlarda yerelleşmeye dayalı lojistik ve satış altyapıları kurarak, müşteriye daha yakın, daha hızlı ve daha esnek hizmet sunmayı da gündemimize aldık.
Sonuç olarak, üretim altyapısındaki büyük yatırımımız, ürün portföyündeki stratejik genişleme ve ihracatta agresif büyüme hedefimizle birlikte Borsan’ı önümüzdeki 5 yılda çift haneli sürdürülebilir büyüme sağlayan, global rekabette üst lige yükselen bir marka konumuna taşımayı amaçlıyoruz.

Yurtdışı fuar katılımlarınızda firmanıza olan ilgi ve genel olarak Türkiye’de üretilen kablo ürünleri ile ilgili gözlemlerinizi paylaşır mısınız?
Yurtdışı fuarlar bizim için hem marka bilinirliğimizi artırmak hem de global pazar trendlerini birebir gözlemlemek açısından son derece değerli platformlar.

2024 ve 2025’te başta Almanya, BAE, Fildişi Cumhuriyeti olmak üzere farklı coğrafyalarda katıldığımız uluslararası fuarlarda Borsan’a olan ilgi son derece yüksekti. Bu ilgi, sadece ürün kalitemize değil, aynı zamanda teknik mühendislik desteğimiz, esnek üretim kabiliyetimiz ve lojistik performansımıza duyulan güvenin de bir göstergesi.

Yurtdışındaki bu temaslarda özellikle dikkat çeken bir husus, müşterilerin artık sadece fiyat değil; sertifikasyon, sürdürülebilirlik, yangın güvenliği, düşük karbon ayak izi gibi çok daha fazla parametre üzerinden tedarikçi değerlendirmesi yapması. Bu noktada hem ürünlerimizin uluslararası normlara tam uyumlu olması hem de üretim süreçlerimizde dijitalleşme ve yeşil dönüşüm odaklı yatırımlarımız, Borsan’ı öne çıkarıyor.

Genel olarak Türkiye’de üretilen kablo ürünlerine karşı uluslararası pazarlarda oldukça olumlu bir algı var. Türk kablo sektörü, gerek üretim kalitesi gerekse teknik standartlara uyum açısından ciddi bir noktada. Bugün Türkiye menşeli kablo ürünleri, rekabetçi fiyatın ötesinde, yüksek kalite ve hızlı teslimat avantajı ile tercih ediliyor. Ancak burada sürdürülebilirlik belgeleri, özel sektör sertifikaları ve Ar-Ge yetkinlikleri gibi alanlarda firmalar arasında farklılaşma oldukça belirgin.

Borsan olarak, yeni ürün gruplarımız, orta/yüksek gerilim ve özel kablolara yaptığımız yatırımlar, savunma ve otomotiv sanayiine yönelik Ar-Ge çalışmalarımız sayesinde fuarlarda artık sadece bir tedarikçi değil, bir çözüm ortağı olmaya doğru yol alıyoruz. Bu da markamızı, fuar sonrası ticari ilişkilere dönüşen kaliteli bağlantılarla büyütmemizi sağlıyor.

Özetle, yurtdışı fuarlarda aldığımız geri bildirimler, hem Türkiye kablo sanayiinin doğru yolda olduğunu hem de Borsan’ın bu gelişimin öncü firmalarından biri haline geldiğini net bir şekilde ortaya koyuyor.
Kablo sektöründe üretimini durduran firmalar oldu, olmaya devam ediyor. Buna karşın yeni üreticiler sektöre katılmıyor. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kablo sektörü, son yıllarda sadece üretim gücüyle değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik, teknolojiye adaptasyon ve uluslararası normlara uyum açısından da ciddi bir dönüşüm yaşıyor. Bu dönüşüm, sektörde faaliyet göstermenin artık daha yüksek teknik, mali ve kurumsal kapasite gerektirdiği bir döneme işaret ediyor. Günümüzde yalnızca ürün üretmek yeterli değil; aynı zamanda finansal kaynaklar, verimlilik, teknoloji, dijitalleşme, yeşil dönüşüm, müşteriye özel çözümler ve lojistik esneklik gibi yetkinlikler öne çıkıyor. Bu da sektörde faaliyet göstermeyi daha karmaşık ve dinamik bir yapıya dönüştürüyor.

Yeni oyuncuların sektöre girişinde gözlemlenen yavaşlama, esasen bu değişen koşulların doğal bir sonucudur. Yatırım maliyetlerinin yüksekliği, teknik bilgi gereksinimi ve global pazarlarda rekabet edebilmek için gereken altyapı, bu süreci daha seçici hale getiriyor.

Borsan olarak biz, bu dönüşümün farkındayız ve uzun süredir bu yeni dönemin gerekliliklerine göre kendimizi konumlandırıyoruz. Samsun Yeni OSB’de 150.000 m²’lik yeni yatırımımızla üretim kapasitemizi iki katına çıkarırken orta/yüksek gerilim kabloları, otomotiv, beyaz eşya, savunma sanayine yönelik özel çözümler ve yüksek performanslı plastik ürünlerimiz ile ürün portföyümüzü genişletiyoruz. Aynı zamanda dijitalleşme, yeşil üretim ve Ar-Ge odaklı yaklaşımımızla yalnızca bugünün değil, yarının ihtiyaçlarına da yanıt verebilecek bir yapıyı inşa ediyoruz.

Kablo sektöründe yaşanan gelişmeleri sağlıklı bir yeniden yapılanma süreci olarak görüyoruz. Bu süreçte fark yaratan firmaların uzun vadeli, istikrarlı ve değer odaklı büyüme sağlayacağına inanıyoruz; bu vizyonla hareket etmeye ve sektöre yön veren firmalardan biri olmaya devam ediyoruz.